KAVRAKOĞLU: Batı'da Üniversitenin Kuruluş ve Gelişimi 3

Yıllarına göre İlk kurulan üniversiteler ve günümüzde bulundukları ülkeler:

Bologna Üniversitesi (İtalya) 1000

Paris Üniversitesi (Fransa) 1150-1170
Oxford (İngiltere) 1167
Cambridge (İngiltere) 1209
Padua (İtalya) 1222
Salerno (İtalya) 1225
Toulouse (Fransa) 1229
Siena (İtalya) 1241
Salamanca (İspanya) 1243
Piacenza (İtalya) 1248
Sevil (İspanya) 1254
Sorbonne (Fransa) 1257
Coimbra (Portekiz) 1290
Roma (İtalya) 1303
Perugia (İtalya) 1308
Pisa (İtalya) 1343
Charles Üniversitesi, Prag (Çek C.) 1347
Floransa (İtalya) 1349
Jagiellonian Ü. , Krakov (Polonya) 1364
Viyana (Avusturya) 1365
Erfurt (Almanya) 1379
Heidelberg (Almanya) 1386
Turin (İtalya) 1405
Leipzig (Almanya) 1409

Rönesans ile Antik Yunan ve Roma’nın dil ve edebiyatı önem kazandı. Matematik, geometri,müzik ve fiziki egzersizler öğretilmeye, Antik Yunan’da geçerli olan sadece zihnin değil, vücudun da çalıştırılması gerektiği görüşü tekrar kabul gördü, ders programlarına alınmaya başladı. Eğitim, artık bilgi edinmenin yanı sıra fikir üretmek, beğeni geliştirmek anlamı da taşımaya başladı. Oxford ve Cambrigde bu yeni eğitim tarzını hemen uygulamaya koydular, Paris Üniversitesi de 1458 yılından başlayarak Yunancayı ders programına aldı.

16. yüzyılda Reform hareketi ile Protestanların ve ona karşı oluşan Karşı-Reform ile de Cizvitlerin (İsa’nın Topluluğu – The Society of Jesus) eğitime farklı etkileri oldu. Katolikliği yaymak için misyonerliği birinci vazife edinen Cizvitler gittikleri ülkelerde okullar açtılar, üniversiteden çok orta eğitime önem verdiler. Fransa, İspanya ve İspanyol sömürgelerindeki üniversitelerde teoloji ve skolastik felsefe konularında çok etkin oldular, yeni konulara eğilmediler. Ancak hocalık yapan Cizvit papazlar çok iyi eğitim verdiler, disiplini çok katı uygulamayarak, ferah, güzel binalarda eğitim vererek okullara duyulan hevesi artırdılar. Kurulan Protestan üniversiteler de diğerleri gibi kendi din anlayışlarının savunmasını yapmanın yanı sıra Hümanizm faktörünü de eğitimlerinde gözettiler. Ama bu dönemde tüm eğitim kurumları dini propaganda merkezlerine dönüştü, görüşleri dönemin iklimine uymayan hocalar okullardan uzaklaştırıldı. Klasik edebiyat tamamen ihmal edildi, Latince yavaş yavaş eğitim dili olmaktan çıkmaya başladı.