Menü

TR / EN

12 Şubat 2013 Salı

Edebiyat Dosyası 3 | Modern Yazın 20. Yüzyıl


  • Birinci Dünya Savaşı ile iyimser inançlar sarsıldı. 
  • Gerçekliğin ne olduğu konusunda kuşkular belirdi.
  • Avrupa’da demokrasinin gelişmesi ve otoriter anlayışın zayıflaması ile Tanrısal anlatım, yazarın romandaki otoriter varlığı , ağırlığını kaybetti.
  • Bireysel yaşantı, toplumsal yaşantıdan daha önemli hale geldi. Olaylara bireysel bakış açısı gelişti.   
  • Dış dünyaya,topluma değil, insanın iç dünyasına , bilincin karmaşıklığına eğildiler.  H. James, J. Joyce
  • Olayların,  kişilerin iç dünyasındaki  etkilerini göstermek için yansıtıcı bilinç ve bakış açısı gelişti. H. James 
  • Artık yaşanan bir olay değil, o olay hakkındaki izlenimler, değerlendirmeler anlatılmaya başladı.
  • Olaylar, Klasik gerçekçi romanda olduğu gibi, birbirini izleyen günlere, yıllara göre değil, insan bilincinin işleyiş ilkelerine göre yansıtılır oldu. Olay örgüsünden sıyrılma çareleri aranmaya başladı. 
  • Aktarılan İç Konuşma Yöntemi ( narrated monologue ya da combined speech ) modern romanda çok kullanılır. Roman  üçüncü kişi ağzından yazılır ama kullanılan sözcüklerin, dilin karaktere ait olduğu bellidir. Anlatıcı kendi sesiyle karakterin sesini üst üste bindirmiştir.
  • Alıntılanan İç Konuşma Yöntemi (quoted monologue ya da direct free speech ): Anlatıcı aradan çekilir, karakterin kendi kendine konuşmasını, düşündüklerini olduğu gibi alıntılar. Bilinç Akışı , bu yöntemin özel bir şeklidir. Karakterin akıp giden düşüncesinde mantıksal bağlar yerine çağrışım ilkesi egemendir. Alıntılanan bir iç konuşma içinde bir iç konuşma da olabilir. Dış diyalog, iç konuşma ve iç diyalog bir arada da örülebilir. 
  • Öteki Ben ( second self ) meselesi gündeme gelir.
  • Organik bütünlük ve iç tutarlılık modernizmde önemli bir estetik değerdir. 
  • 20. Yüzyılda yazdığı için modern sıfatını alan ama eski anlayışı sürdüren yazarlardan ayırmak amacıyla MODERNİST diye anılan Joyce, Kafka, Woolf, Musil, Faulkner ile 1920’lerde modernist yazın doruğa ulaştı.
  • Modernist romanın ana ögeleri : Örüntü, simge, imge, ritim, bakış açısı. Şiire ya da müziğe yaklaşmaya çalışılır. 
  • Modernistler yaşamı ve dünyayı anlamsız bulur. Çoğu Tanrı’ya ve dine inancını yitirmiştir. Çare sanata sığınmaktır. Bu dönemde sanat bir gerçeklik sayılmıştır. Sanat örüntüye,yapıya, mitosa yaslanır.
  • Modernist romanın hızı 1930’larda kesildi.



    Yararlanılan kaynaklar:
    Berna Moran, Türk Romanına Eleştirel Bakış ( İletişim Yayınları ), Cilt 2 , sayfa 261 – 290 
    Jale Parla, Don Kişot’tan Bugüne Roman ( İletişim Yayınları ) , sayfa 222.



    İtalya, Como Gölü, Villa Carlotta’nın bahçesinden


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder